Over de streep

Systemisch werk in de klas

Hoe open een basisschoolkind kan reageren op wat zichtbaar wordt als de poppetjes neergezet zijn op tafel, hoe gesloten een puber kan zijn… 

“Wat valt jullie op?” Stilte

“Hoe gaat het met de groepjes onderling?” Stilte

“Wie wil of kan er wat zeggen over het poppetje dat alleen staat?” Stilte

“Wie …?” Stilte

Telkens als Anne van Wageningen en ik een vraag stellen zien we in een split second heel veel gebeuren: vinger gaat een stukje omhoog, leerling heeft intrinsiek de neiging om te reageren, maar checkt in hetzelfde moment wie nog meer zijn vinger opsteekt. Beseft dat hij de enige is en trekt snel zijn vinger terug.

Wij observeren, scannen, voelen de klas. Spanning. Groepsdruk. Onderuitgezakte pubers met een masker van desinteresse. Zie je ze voor je? 

We moeten dit doorbreken. Hoe krijgen we deze leerlingen uit hun hoofd? Hoe krijgen we ze in beweging? 

Door te bewegen…! 

‘Toevallig’ zit er een naad, een streep, in de vloer. De leerlingen gaan aan een kant staan en wij stellen vragen. 

“Wie vindt het vak Frans leuk?”

“Wie heeft er een huisdier?”

“Wie is weleens verliefd geweest?”

“Wie ervaart weleens druk van thuis op behaalde cijfers?”

“Wie heeft gescheiden ouders?”

“Wie heeft al zijn opa’s en oma’s nog?”

“Wie heeft te maken met ziekte in zijn omgeving?”

“Wie heeft er onlangs te maken gehad met de dood?”

Met enige aarzeling, maar ook beseffende dat dit ‘gewoon’ feiten zijn, stappen ze over de streep als het antwoord op de vraag ‘ja’ is. 

Er komt letterlijk beweging en ook verandering in energie. Plotseling worden er leuke, bijzondere, maar ook verdrietige, aangrijpende gebeurtenissen gedeeld. 

Een wat stille jongen vertelt dat zijn oma vlak voor de herfstvakantie is overleden. Hij mist haar ontzettend; zijn lievelings oma die heel veel op hem en zijn zusje paste. Tranen in zijn ogen… Stilte.

“Wisten jullie dit van…?” 

“Nee…”

Kippenvel.

Door meer van elkaar te weten, verdriet en kwetsbaarheid te laten zien, opent de ander zich ook. Herkenning, begrip, compassie. Steeds meer vingers gaan omhoog. Fijn.  Er is heel wat losgekomen in deze klas. De warmte, de mildheid, de verbinding die ter plekke groeide. Zo dankbaar dat ik deel mocht uitmaken van dit ‘gebeuren’.